Panimula
Ang pag-aalaga ng manok ay nangangailangan ng tamang kaalaman upang mapanatili ang kanilang kalusugan. Maraming sakit ang maaaring makaapekto sa kanila, kaya mahalagang malaman ang mga palatandaan at ang tamang paraan ng pag-iwas at paggamot.

Photo by Jordan Whitt on Unsplash
Mga Karaniwang Sakit ng Manok
Narito ang ilan sa mga pinaka-karaniwang sakit na maaaring tumama sa iyong mga alagang manok:
- Sipon ng Manok (Infectious Coryza)
- Bulutong ng Manok (Fowl Pox)
- Newcastle Disease
- Fowl Cholera
- Avian Influenza
- Coccidiosis
- Marek’s Disease
- Gumboro Disease
Sipon ng Manok (Infectious Coryza)
Sanhi: Bacteria na Avibacterium paragallinarum
Sintomas:
- Pag-ubo at pagbahing
- Pagkakaroon ng sipon at plema
- Pamamaga ng mukha
- Panghihina at kawalan ng gana kumain
Lunas:
- Antibiotics gaya ng oxytetracycline
- Pagbibigay ng malinis na tubig at tamang nutrisyon

Photo by Clark Young on Unsplash
Bulutong ng Manok (Fowl Pox)
Sanhi: Avipoxvirus
Sintomas:
- Pagkakaroon ng butlig sa mukha, pakpak, at katawan
- Hirap sa paghinga (kung nasa loob ng katawan ang impeksyon)
- Panghihina
Lunas:
- Walang tiyak na lunas, ngunit maaaring gumamit ng iodine solution sa sugat
- Pagbibigay ng immune boosters
Newcastle Disease
Sanhi: Paramyxovirus
Sintomas:
- Matinding panghihina
- Hirap sa paghinga
- Pangingisay at pagkawala ng balanse
- Kawalan ng gana sa pagkain
Lunas:
- Walang tiyak na lunas, ngunit maaaring maiwasan sa pamamagitan ng pagbabakuna

Image by freepik
Fowl Cholera
Sanhi: Bacteria na Pasteurella multocida
Sintomas:
- Mataas na lagnat
- Pamamaga ng mukha at katawan
- Pagtatae
Lunas:
- Paggamit ng antibiotics tulad ng sulfonamides
- Paglilinis ng kulungan upang maiwasan ang pagkalat ng bacteria
Avian Influenza (Bird Flu)
Sanhi: Influenza Type A Virus
Sintomas:
- Mataas na lagnat
- Pamamaga ng ulo
- Kawalan ng gana kumain
Lunas:
- Walang direktang lunas, kaya’t ang pagbabakuna at mahigpit na biosecurity ay kinakailangan

Image by ninjason1
FAQs
1. Paano malalaman kung may sakit ang aking manok?
- Obserbahan kung may pagbabago sa kanilang kilos, pagkain, at paghinga.
2. Ano ang natural na gamot para sa sipon ng manok?
- Maaaring gumamit ng luya at bawang bilang natural na antibiotic.
3. Ano ang dapat gawin kung may isa nang may sakit?
- Ihiwalay agad ito sa ibang manok upang maiwasan ang pagkalat ng sakit.
4. Gaano kadalas dapat bakunahan ang manok?
- Depende sa sakit, ngunit kadalasang may nakatakdang schedule para dito.
5. Ano ang epekto ng sakit ng manok sa produksyon ng itlog?
- Malaki ang epekto nito, maaaring bumaba ang produksyon o huminto ang pangingitlog.
6. Paano mapapanatili ang kalusugan ng mga manok?
- Siguraduhing malinis ang kanilang kapaligiran at bigyan sila ng tamang nutrisyon.

Image by tawatchai07
Konklusyon
Ang tamang kaalaman at pangangalaga ay susi sa pagpapanatili ng kalusugan ng iyong mga alagang manok. Siguraduhing may sapat na impormasyon tungkol sa mga sakit at kanilang lunas upang maiwasan ang matinding epekto sa iyong alagang hayop.
Leave a Reply