Panimula

Ang pag-aalaga ng manok ay isang mahalagang bahagi ng agrikultura at kabuhayan ng maraming Pilipino. Ngunit ang sakit sa manukan ay isang malaking hamon na maaaring magdulot ng pagkalugi kung hindi maagapan. Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga epektibong hakbang upang mapanatili ang kalusugan ng ating mga alagang manok.

Photo by Sharavanan Raja on Unsplash

Mga Karaniwang Sakit sa Manukan

Ang mga sumusunod ay ilan sa mga pangunahing sakit na maaaring makaapekto sa mga manok:

• Newcastle Disease – Sanhi ng mataas na pagkamatay ng manok.
• Fowl Pox – Nagdudulot ng sugat sa balat at loob ng bibig ng manok.
• Avian Influenza – Nakakahawang sakit na maaaring humantong sa epidemya.

Photo by Ruslan Alekso

Sanhi ng Pagkalat ng Sakit sa Manukan

• Kakulangan sa sanitasyon
• Hindi sapat na bentilasyon
• Kontaminadong pagkain at tubig
• Pakikihalo ng may sakit na manok sa malulusog na manok

Importansya ng Kalinisan sa Manukan

• Regular na paglilinis ng kulungan
• Disinfection ng kagamitan
• Pagpapanatili ng tuyong kapaligiran

Wastong Nutrisyon para sa Malusog na Manok

• Protein-rich feeds para sa mabilisang paglaki
• Bitamina at mineral supplements para sa immune system
• Malinis na tubig upang maiwasan ang impeksyon

Mga Epektibong Paraan ng Pagpapabakuna

• Newcastle Disease Vaccine – Tuwing ika-10 araw ng buhay
• Fowl Pox Vaccine – Sa edad na 3 linggo
• Marek’s Disease Vaccine – Kaagad pagkatapos mapisa

Image by creisi from Pixabay

Paano Maiiwasan ang Overcrowding sa Manukan

• 1.5 sq. ft. per chicken
• Paghihiwalay ng mga sisiw at malalaking manok
• Wastong bilang ng feeder at waterer

Biosecurity Measures para sa Proteksyon ng Manok

• Pagbawal ng bisita sa manukan
• Pagpapalit ng damit bago pumasok sa kulungan
• Quarantine para sa bagong dating na manok

FAQs: Madalas Itanong Tungkol sa Kalusugan ng Manok

1. Ano ang unang dapat gawin kung may may sakit na manok?

• Ihiwalay agad ang may sakit na manok upang hindi makahawa sa iba.

2. Ano ang pinakamahalagang bakuna para sa manok?

• Ang Newcastle Disease Vaccine ay isa sa mga pangunahing bakuna na dapat ibigay.

3. Paano mapanatili ang malinis na tubig para sa manok?

• Linisin ang inuman araw-araw at gumamit ng malinis na tubig na walang kontaminasyon.

4. Gaano kadalas dapat linisin ang kulungan ng manok?

• Dapat linisin ito araw-araw at disimpektahin linggo-linggo.

5. Paano malalaman kung may sakit ang isang manok?

• Kapag ito ay matamlay, walang gana sa pagkain, o may kakaibang paghinga.

6. Ano ang natural na lunas para sa sakit ng manok?

• Ang bawang, luya, at oregano ay may natural na antibiotic properties.

Image by Javier Garcia from Pixabay

Konklusyon

Ang pagpapanatili ng malusog na manukan ay nangangailangan ng sipag at tiyaga. Sa pamamagitan ng tamang sanitasyon, wastong nutrisyon, pagbabakuna, at biosecurity measures, maiiwasan ang sakit sa manok at mapapanatili ang kita mula sa manukan.